برای بازگشت حس بویایی بعد از کرونا چه کنیم؟

در اوایل همه گیری بیماری کرونا در جهان ، پزشکان سراسر دنیا در صدد مشاهده وبررسی عوامل ، علایم و تحقیق در مورد راه های درمان آن بر آمدند . برای اینکه تشخیص دقیقی در این مورد انجام می گرفت می بایست علایم بالینی افراد مبتلا به دقت مشاهده و بررسی می شد تا با بروز علایم مشابه در سایر افراد ، قدرت و سرعت تشخیص بالاتر رفته و اقدامات درمانی قبل از اینکه بیمار تحت سلطه کامل ویروس قرار گیرد انجام می پذیرفت .

علایم اولیه در تشخیص بیماری کرونا ، تب و سرفه بودند که نشان از درگیری ریه فرد مبتلا داشتند . سپس مواردی چون آبریزش بینی و تنگی نفس و همچنین خستگی در عضلات و بی حالی نیز به آن ها اضافه شد اما موضوعی که جالب و دور از ذهن به نظر می آمد ، تاثیر بیماری کرونا در از کار انداختن حس بویایی افراد بود .

ارتباط بین کووید و اختلال بویایی و چشایی در مارس 2020 با فراگیر شدن همه‌گیری در سراسر جهان آشکار شد. از آغاز همه گیری تا به امروز نزدیک به 100 میلیون نفر به ویروس کرونا مبتلا شده اند که از این میزان حدود 60٪ اختلال بویایی و چشایی را تجربه می کنند و حدود 10٪ علائم دائمی دارند . این بدان معنی است که حدود 6 میلیون نفر (در حال افزایش ) این علامت را دارند. حال سوال اساسی این است که برای برطرف کردن نقص حس بویایی در افراد مبتلا به کرونا ، چه اقداماتی میتوان انجام داد ؟

تحقیقات اساسی

از دست دادن بویایی به طور سنتی در زمینه پزشکی توجه کمتری نسبت به از دست دادن حواس بینایی و شنوایی  داشته است و بنابراین آزمایشات بالینی برای درمان آن وجود ندارد اما پروژه ای برای رسیدگی به این موضوع در حال انجام است ولی مدتی طول می کشد تا اولین یافته های تحقیق منتشر شود.

با این حال، یک گروه بین‌المللی از کارشناسان  اخیراً شواهد موجود را بررسی کرده و توصیه‌هایی را برای درمان اختلالات بویایی ناشی از ویروس‌هایی مانند SARS-CoV-2 مورد بحث قرار داده‌اند. این گروه تجربه جمعی خود را از درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا به کار برده اند و اخیراً یک بیانیه اجماع برای درمان اختلال بویایی پس از بهبود بیماری عفونی منتشر کرده اند .

نتیجه این تحقیقات نشان می دهد که بهترین درمان،  آموزش بویایی است و در مرحله بعدی  قطره ویتامین A نیز ممکن است گزینه درمانی باشد. از دیگر نتایج این تحقیق این است که احتمالاً استروئیدها نقشی در درمان ندارند، اما ممکن است به حذف سایر مشکلات مانند رینیت که بینی را مسدود می‌کنند کمک کنند. در نتیجه آموزش بویایی و انجام تست های آن در برطرف شدن اختلالات بویایی بر اثر کرونا بسیار موثر است .

آموزش بویایی چیست؟

آموزش بویایی درمانی است که مدتی است توسط متخصصان اختلالات بویایی (بویایی شناسان) استفاده می شود. این فرایند به این صورت است که هیچ اثر مضری برای کسانی که از آن استفاده می کنند ندارد. همچنین چیزی است که نیازی به نسخه ندارد، ارزان است و به راحتی در خانه قابل انجام است.

چندین مطالعه انجام شده در دهه گذشته نشان می دهد که قرار گرفتن مکرر در معرض بوها ممکن است به افرادی که حس بویایی خود را از دست داده اند کمک کند. به طور خاص، به نظر می رسد کسانی که حس بویایی خود را در نتیجه ویروس هایی مانند سرماخوردگی از دست داده اند، هدف اصلی این آزمایشات هستند . با وجود ابهام و عدم قطعیت در کارگشا بودن این آموزش برای بیماران کرونایی ، باید بدانیم تفاوت زیادی در عملکرد و مقایسه با سرماخوردگی نخواهد داشت .

فرمت سنتی آموزش بویایی استفاده از چهار بوی میخک، گل رز، لیمو و اکالیپتوس بوده است. با این حال، وسایل مختلفی از خانه وجود دارند که طیف وسیعی از بوها را ارائه می دهند ،  بنابراین افراد می توانند بوهایی را انتخاب کنند که می دانند خوشایند هستند یا با آنها ارتباط دارند.

پوست لیمو و پرتقال، جوز هندی، میخک، نعناع، ​​اکالیپتوس، قهوه آسیاب شده، نارگیل و وانیل همگی موارد رایجی هستند که می توان از آنها استفاده کرد.

تمرین بویایی باعث تحریک گردش سلول های عصبی تخصصی می شود و به بازیابی عملکرد بویایی کمک می کند. برخی تحقیقات نشان می دهد که تغییرات در نواحی بویایی مغز نیز ممکن است رخ دهد.

مطالعات جدیدتر نشان داده است که چهار بوی مورد استفاده برای تمرین باید هر 12 هفته یکبار تعویض شود. نتایج این رویکرد جدید نشان می دهد که می توان به بهبود عملکرد بویایی بیشتری دست یافت. تحقیقات بیشتر همچنین نشان می‌دهد که هر چه مدت زمان تمرین طولانی‌تر باشد ( از نظر تعداد هفته ) بهتر است. بنابراین باید تمرینات را ادامه دهیم زیرا نتیجه آنی نیست.

در نهایت، هر فردی که علائم طولانی‌مدت را تجربه می‌کند، ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی بیشتر از پزشک خود یا ارجاع به یک کلینیک تخصصی داشته باشد، به‌خصوص اگر دچار انحرافات بویایی ناتوان کننده، معروف به پاروسمی، باشد. با این وجود، تمرین بویایی یک نقطه شروع آسان و ساده برای بهبودی است.

نا گفته نماند 90% افرادی که با علایمی مانند از دست رفتن حس بویایی و چشایی خود متوجه ابتلا به کرونا شده و تحت درمان قرار گرفته اند ، 2 هفته تا 1 ماه بعد به حالت اولیه برگشته و این حس را مانند گذشته داشته اند . پس اولا ابتلا به کرونا لزوما با اختلال در حس بویایی و چشایی همراه نیست و ثانیا اقدام برای درمان این اختلال برای تمامی افراد مبتلا با این علایم لازم نمی باشد .